- Толығырақ
- Автор: Администрация
17.07.2024 жылы «Салауатты өмір салты « тақырыбында дөңгелек үстел өтті. Алдын алу бөліміндегі әлеуметтік медбибілер КонаеваА.А., Каражанова Б.А., Жаздыбай А.Ж.
«Ұзақ өмір сүру мектебі», қан қысымы , дұрыс толық тамақтану туралы ақпарат берді. Алғашқы көмекке керекті құрал-жабдықтар таратылды.
- Толығырақ
- Автор: Администрация
#дұрыстамақтану
#здоровьепитание
#тұтынудыңаллыналу
#профилактикапотреблениятабака
#нашақорлықтыңалдыналу
#профилактиканаркотиков
#жарақаттанудыңалдыналу
#профилактикатравматизма
#қантқосылғансусындар
#сахаросодержащиенапитки
#денсаулықмектептері
#школыздоровья
#жасөспірімдердіңрепродуктивтіденсаулығы
#репродуктивноездоровье
#отбасынжоспарлау
#планированиесемьи
#репродуктивтіденсаулық
#репродуктивноездоровье
- Толығырақ
- Автор: Администрация
«Аурудың бәрі жүйкеден» деген пікір бар. Көптеген адамдар жүйкенің бұзылуы, дәлірек айтқанда күйзелістен, іште ыңғайсыздық немесе асқазан-ішек жолдарының бұзылуы басталады дейді. Неліктен? Адам күйзеліске ұшырағанда, ми ағзаға сигнал жіберіп, өмірлік маңызды процестерге бағытталады да, ас қорытуды ескермейді. Осының нәтижесінде, АІЖ-ға қан ағымы, ішек пен асқазан бұлшық еттерінің қысқаруы азаяды, сондай-ақ ас қорыту ферменттерінің секрециясы азаяды. Бұл қандай ауруларға әкелуі мүмкін және оған жол бермеудің жолдары туралы біздің пайдалы инфографикамыздан оқыңыздар.
- Толығырақ
- Автор: Администрация
ЖЖБИ – бұл бактериялық немесе вирустық ауру. Адамның инфекциясының негізгі жолы – жыныстық қатынас. ЖЖБИ-ге мерез, гонорея, хламидиоз, трихомониаз, цитомегаловирус, қарапайым герпес вирусы, В гепатиті, адам папилломавирусы, АИТВ және басқа да бірқатар инфекциялар жатады.
ЖЖБИ жұқтырған жағдайда ерлерде де, әйелдерде де асқыну қаупі болады: - еркектерде қуық асты безінің, ұрық көпіршіктерінің, аталық бездің және оның қосымшасының қабынуы пайда болады, бұл бедеуліктің себебі болуы мүмкін. – әйелдерде аналық бездердің, жатырдың және жатыр түтіктерінің қабыну зақымдануы пайда болады, бұл әйелдердің репродуктивті функциясының бұзылуына себеп болуы мүмкін. Бірқатар ЖЖБИ (мысалы, гонорея, хламидиоз) емделмеген жағдайда әйелдерде бедеулікке немесе түсік тастауға және ерлердің жыныстық функцияның бұзылуына әкеледі. Папиломавирустық инфекция жатыр мойны обырына әкеледі.
Жасөспірім және жас кезінде жүктіліктің алдын алу репродуктивті денсаулықты сақтаудың ең өзекті мәселелерінің бірі болып қала береді. Жүктіліктің алдын алуды және жыныстық жолмен берілетін инфекциялардың, соның ішінде АИТВ-ның алдын алуды қамтамасыз ететін барьерлік контрацепциялық құралдарын (презерватив) қолдануды қамтитын қауіпсіз жыныстық мінез-құлықтың маңызы зор.
Зиянды әдеттердің қалыптасуы темекі шегу, алкоголь мен есірткіні қолдану) адамның денсаулығына ғана емес, болашақ баланың денсаулығына да кері әсерін тигізеді. Алкогольді теріс пайдалану туа біткен физикалық және психикалық ауытқулары бар балалар санының көбеюіне әкеледі.
Қазіргі уақытта жүктіліктің және алкогольді немесе есірткіні қабылдаудың үйлесімсіздігі дәлелденді, өйткені жүктіліктің үзілуі, бедеулік, науқас немесе жеткіліксіз ұрпақтың туылу ықтималдығы артады. Ерте кезеңдерде никотин, алкоголь және есірткінің нәтижесі ұрықтанған жұмыртқа мен эмбрионның өлімі, ұрықтың өсуі мен дамуының тежелуі, ұрықтың мүшелері мен жүйелерінің қалыптасуының бұзылуы, өздігінен түсік түсіру, өлі туылу болып табылады. Алкогольді ішу жыныстық қатынасқа ерте түсу, АҚТҚ-ны жұқтыру, жыныстық жолмен берілетін инфекциялар қаупін арттырады.
- Толығырақ
- Автор: Администрация
репродуктивті денсаулық және оның компоненттері туралы хабардар болу;
контрацепцияның қауіпсіз және тиімді әдістеріне қол жеткізу;
өзін-өзі жаңғыртудың қарқыны мен уақыты туралы саналы шешім.
Жастарға жыныстық және репродуктивті денсаулық пен жыныстық тәрбие беру қызметтерінің қолжетімділігін арттыру және жыныстық және репродуктивті денсаулық пен психикалық денсаулықты қорғауды қоса алғанда, жастарға қолайлы Денсаулық сақтау қызметтерінің базалық пакетіне жалпыға бірдей қолжетімділікті алуға жәрдемдесу қажет.
Отбасын жоспарлау репродуктивті денсаулықты сақтаудың алдын алу шараларының бірі болып табылады.
ДДСҰ анықтамасы бойынша «отбасын жоспарлау – бұл ерлі-зайыптылар мен жеке тұлғалардың балалардың туу саны мен уақыты туралы сұрақтарды еркін және жауапкершілікпен шешуге және қауіпсіз және тиімді әдістердің барлық ауқымын қолдана отырып, осы таңдауды саналы түрде жасауға мүмкіндік беретін ақпарат пен құралдарға ие болу мүмкіндігі».
Отбасын жоспарлау яғни ата-ананы жоспарлау деп атауға да болады. Отбасын жоспарлаудың белгілі бір принциптері бар, олар ананың денсаулығына да, туылмаған баланың денсаулығына да ең аз қауіп төндіретін оңтайлы уақытта қалаулы балаларды дүниеге әкелуге бағытталған. Отбасын жоспарлау арқылы адамдар мен ерлі-зайыптылар балаларының қажетті санын қамтамасыз ете алады және ала алады, сондай-ақ олардың туған уақыты мен босану арасындағы уақыт аралығын анықтай алады. Бұған контрацепция әдістерін қолдану және бедеулікті емдеу арқылы қол жеткізіледі.
Ана өлімі мен нәресте өлімінің қаупі жүктіліктің 18 жастан ерте басталуымен, босану арасындағы қысқа аралықпен, басқа да қатар жүретін аурулар аясында жүктілікпен артатынын білу маңызды. 18 жасқа дейін жүкті болу, бұл жаста туылған балалардың өлімі 20-30 жас аралығындағы әйелдерге қарағанда 35% - ға жоғары, ана өлімі 34% - ға артады. 15 жасқа дейінгі қыздардың босану кезінде өлу ықтималдығы 20 жастағы әйелдерге қарағанда бес есе жоғары. 35 жастан асқан жүктілік осы жас тобында Ана мен нәресте өлімінің жоғары қаупі бар, сонымен қатар туа біткен жүйке түтігі ақаулары (ТБДА) бар, атап айтқанда Даун ауруы бар балалардың тууы артады. 40 жастан асқанда ТБДА жиілігі 40 есе артады деген деректер бар. Босану арасындағы аралық 2 жылдан аз, балалардың өлімі 2,5 есе артады (өлі туылу, өздігінен түсік түсіру және салмағы аз балалардың туылу қаупі артады), ал ана өлімі, жүктіліктің асқынуы, қан кету қаупі екі есе артады.
Бірнеше рет босану-ана мен бала өлімінің қаупі 4-7 босанудан бастап 40% - ға артады. Қатар жүретін аурулардағы жүктілік (жүрек-тамыр жүйесі, бүйрек және т.б. аурулары) ана мен нәресте өлімінің қаупін арттырады.
Жоғарыда айтылғандардың барлығын ескере отырып, жүктілікке мұқият дайындық қажет екендігіне көз жеткізуге болады. Жүктілікті жоспарлап отырған ерлі-зайыптылар зертханалық тексеруден өтіп, дәрігерден кеңес алуы керек. Туа біткен ақаулардың алдын алу үшін жүктіліктен 3 ай бұрын 400 мкг фолий қышқылын профилактикалық қабылдау ұсынылады, жүктіліктің алғашқы 12 аптасында фолий қышқылын қабылдауды жалғастыру қажет.
Егер жүктілік қазіргі уақытта жоспарланбаған болса, контрацептивтер немесе контрацепция әдістері деп аталатын жүктіліктен қорғау әдістерін қолданған жөн. Контрацепцияның заманауи құралдары отбасын жоспарлаудың тиімді және сенімді әдістері болып табылады.
Бүгінгі күні болашақ аналардың денсаулық деңгейін алғашқы медициналық-санитариялық көмек (бұдан әрі – МСАК) деңгейінде жақсарту үшін отбасын жоспарлау кабинеттері жұмыс істейді (ерлер мен әйелдерге ұрпақты болу денсаулығын қорғау, халықтың отбасын жоспарлау қызметтері мен әдістеріне қолжетімділігін қамтамасыз ету, Қауіпсіз ана болу мәселелері бойынша кеңес беру үшін, олар әйелдерді қауіпсіз ана болу мәселелеріне оқытуды және хабардар етуді жүзеге асырады).
Репродуктивті денсаулықты қорғауды жақсарту, ауруларды ерте анықтау, диспансерлік бақылау және оларды сауықтыру үшін Ұлттық скринингтік бағдарламалар (қатерлі ісік аурулары және т.б.), фертильді жастағы әйелдерді тексеру алгоритмі әзірленіп, енгізілді.
Әйелдер мен қыздардың МСАК жанындағы жыныстық және репродуктивті денсаулық саласындағы қызметтерге қолжетімділігін қамтамасыз ету, ана мен бала аурушаңдығын төмендетудің алдын алу мақсатында жас аналарға арналған бейінді денсаулық мектептерінің 4 түрі - отбасын жоспарлау бойынша денсаулық мектебі, Босануға дайындық бойынша денсаулық мектебі, жас ана денсаулығы мектебі және дені сау бала кабинет жұмыс істейді.
Контрацепцияның ең қауіпсіз және тиімді әдісін таңдауға білікті медицина қызметкері көмектесе алады, бірақ әйел/ер адам қандай әдісті қолдану керектігі туралы өздігінен шешім қабылдайды. Кеңес беру кезінде барлық сұрақтарға жауап алуға болады.
Контрацепция әдісін таңдау кезінде репродуктивті жоспарлар, контрацептивтің қатар жүретін ауруларға әсері (егер бар болса), әдістің сенімділігі, оны қолдану тәсілі, ЖЖБИ-ден қорғау, оның ішінде АИТВ және оның әйел денесіне басқа да оң әсерлері ескеріледі. Жүктіліктен қорғау әдістерінің кең спектрін ескере отырып, кейде таңдау жасау қиынға соғады.
- Толығырақ
- Автор: Администрация
Дәрігер - тек мамандық емес. Бұл өмір салты. Әр мамандықтың өзіндік ерекшелігі бар. Адам дәрігер мамандығын тандағанда, адамдардың өмірін өз мойнына алып, науқастарға қамқорлықпен қарағанда ғана жақсы деңгейге жететіні белгілі. Ал мұндай ізгі ниет қоғамда тек жас ұрпақ алдыңғы буын салған сара жолды жалғастырып, ұрпақтар сабақтастығы жағдайында ған жүзеге аспақ. Біз бүгін «Жас келсе іске» рубрикасы арқылы Ұлытау облысы денсаулық саласында еңбек етіп жатқан жас мамандар жайында әңгіме өрбітпекпіз.
Мекебаева Айдана Салимкзы - бала кезінен дәрігер мамндығын армандаған жан. Туған жері-Ұлытау облысы, Жезқазған қаласында, №7 мектеп-лицейін 2014 жылы бітіріп, Қарағанды мемлекеттік медицина университетіне оқуға түседі. 2014-2019 жылдары «Жалпы медицина» кафедрасының «бакалавр» мамандығын аяқтап, 2019 жылы «Жалпы тәжірибе дәрігері» кафедрасына интернатураға түседі. Интернатура оқып жүріп, 2019-2020 жылдары Сәтбаев қаласының емханасында медбике қызметін атқарады. 2020-2021 жалдары «Лекерова» отбасылық – дәрігерлік амбулаториясында фельдшер болпы жұмыс атақарады. Ал 2021 жылы интернатураны тәмәмдап, сол жылдан бастап ТУҒАН ЖЕРГЕ ТУЫН ТІГІП, Сәтбаев қалалық емханасында жалпы тәжірибе дәрігері болып еңбек жолын бастайды.
Айдана Салимкызы әр науқасқа қамқорлықпен қарап, әрқашан көмектесуге тырысады. Өзіне тапсырылған кез келген жұмысқа жауапкерщілікпен қарайды. Ұжымдастары мен науқастар арасында жастығына қарамастан 2-3 жыл ішінде үлкен құрметке ие болып отыр.
- Мен құшағын жайып қарсы алған туған жеріме, қолдау көрсеткен облыстық денсаулық сақтау басқармасына және Сәтбаев қаласы емханасының әкімшілігі мен ұжымына дән ризамын. Маған қызметтік пәтер ұсында және менің табысты еңбек етуіме барлық жағдайлар жасалған. Туған өлкемнің халқының денсаулығын сақтауға бар білімімді аямай, күш-жігерімді жұмсаймын, - дейді Айдана Салимқызы.
Айдана Салимкызы өзін аз уақыт ішінде жоғары дәрежеде көрсете білген маман ретінде Медицина қызметкерлер күніне орай «Ұлытау облысының денсаулық сақтау басқармасынан» Алғыс хатпен марапатталды. Мекебаева Айдана Салимкызы болашақта еліміздің мақтан тұтар белгілі дәрігерлер қатарынан орын алатынына үмітіміз зор!.
- Толығырақ
- Автор: Администрация
Бала ағзасындағы жыныстық жетілу процесі 6-7 жаста басталады, ата-аналар үшін баланың жасына сәйкес дамуын қамтамасыз ету маңызды, дәрігер оны анықтауға көмектеседі.
9-10 жаста аналар қызды гинекологқа көрсетуі керек, өйткені осы кезеңде қыздарда екінші жыныстық белгілер пайда болады: сүт бездері дами бастайды және шап аймағында және қолтықта шаш пайда болады.
Балалардың жыныстық дамуы 12 жаста бағаланады, дәрігер баланың жыныстық жетілуге кіргенін немесе кірмегенін анықтайды. Денедегі шаш қабаты, жыныс мүшелерінің дамуы, адам алмасының мөлшері және басқа да сыртқы белгілер бағаланады.
Қыздың гинекологқа келесі сапары етеккір циклінің басталуымен болуы керек, өйткені бұл қыздың дамуындағы маңызды сәттердің бірі. Менструацияның басталуы 12,5 жаста қалыпты болып саналады, бірақ ол сәл ертерек және кейінірек болуы мүмкін. Алайда, егер 14 жасқа дейін қызда екінші жыныстық белгілер болмаса және 16 жасқа дейін етеккір болмаса, бұл ата-аналардың сақ болып, қызымен бірге гинекологқа дереу баруға мәжбүр етуі керек.
Бала 14 жасында қайта қаралуға келуі керек. Дәрігер баланың жыныстық жетілу кезеңінен қалай өтетінін, жыныстық дамудың кешігуі бар-жоғын анықтайды. 12-14 жас варикоцеле дебютінің ең көп таралған жасы (сперматикалық сымның кеңеюі), бұл ауруды жоққа шығару керек, өйткені болашақта бұл бедеуліктің себебі болуы мүмкін. Сонымен қатар, егер балада қандай да бір шағымдар болса, дәрігерге бару керек: қышу, ауырсыну, шап аймағында жану, жыныс мүшелерінен ағу, қызда етеккірдің өте ауыр ағымы немесе басқа шағымдар.
Салауатты өмір салтын қалыптастыру үшін жасөспірімдік кезең маңызды. Бұл «ересек» өмірге деген жоғары қызығушылық, сынақ пен қателік уақыты. Балалар мен жасөспірімдердің жыныстық тәрбие жүйесінің болмауына байланысты репродуктивті денсаулықты сақтау мәселелерінде хабардарлықтың төмендігі ерте жыныстық қатынастарға және қауіпті жыныстық мінез-құлыққа әкеледі, бұл жасөспірімдердің жүктілігі мен түсік түсіруінің жоғары деңгейіне, жыныстық жолмен берілетін инфекциялардың таралуына және болашақта бедеулікке әкеледі. Салауатты өмір салтын қалыптастыру жастар ортасында зиянды әдеттер мен қауіпті жыныстық мінез-құлықты болдырмайтын белгілі бір білім мен дағдылар кешенін бекітуде көрініс табуы керек.
Осылайша, репродуктивті денсаулық – бұл балалық және жасөспірім кезіндегі өмір сапасының көрінісі. Репродуктивті мінез-құлық репродуктивті денсаулықтың сапасын анықтайтыны белгілі. Репродуктивті мінез-құлыққа репродуктивті ұстаным (қашан және қанша балалы болу керек), жыныстық және контрацептивті мінез-құлық жатады.
Қолданыстағы жыныстық білім беру бағдарламалары қауіпсіз жыныстық мінез-құлықты, салауатты өмір салтын қалыптастыруға, тұлғааралық және сыни ойлау дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. Бұл үшін қажетті мінез-құлық дағдыларын игеру-басты міндет. Егер Жастар салауатты мінез-құлық режиміне қажеттілік ретінде оң көзқарасымен қараса, олардың қарым-қатынасы мүмкіндігінше қауіпсіз болады.